Załuże – malownicza wieś leżąca w powiecie lubaczowskim, w gminie Lubaczów. Nazwa wsi ma charakter topograficzny tzn. związany z położeniem miejscowości za licznie rozciągającymi się łąkami (łukami) w szerokiej i podmokłej dolinie rzeki Świdnicy. Pierwsze ślady działalności człowieka na tym terenie zostały poświadczone na podstawie prac archeologicznych w widłach rzek San i Tanew, a także w okresie wczesnego średniowiecza (koniec V w. do połowy XI w.). Położenie osady w dolinie potoku Świdnica będącego prawobrzeżnym dopływem rzeki Sołotwy, a także wzdłuż lokalnej , wiejskiej drogi – dały początek wsi o charakterze tzw. łańcuchówki czyli osadzie składającej się z kilku części i przysiółków: Czarne, Mielniki, Moczary, Podłęże, Smereczyna i Wygon. Istnienie wsi zostało poświadczone źródłowo w 1475 roku. Mniej więcej od 1482 r. osada należała do Mikołaja Mnicha z Wiszniowa, dawnego marszałka dworu oraz kanclerza księcia płockiego i bełskiego Władysława I , pełniącego również funkcję starosty bełskiego i lubaczowskiego. Jeszcze przed śmiercią Mikołaj Mnich wyznaczył legat (zapisanie w testamencie określonych dóbr osobie niebędącej spadkobiercą) w postaci wójtostwa na rzecz probostwa szpitalnego w Lubaczowie. Spadkobiercy Mikołaja – bracia Janowie Makosieje ( młodszy i starszy) oraz Jan Turpin Osiecki przekazali darowiznę (wójtostwo) probostwu szpitalnemu w Lubaczowie. Pod koniec XV wieku wieś przeszła w ręce szlacheckiego rodu Wierzbickich. Po 1609 roku stała się ponownie własnością szpitala lubaczowskiego, by ostatecznie trafić w ręce biskupów przemyskich obrządku łacińskiego (rzymskokatolickiego) staraniem biskupa Aleksandra Antoniego Fredry, który między 1724 a 1734 włączył wieś na stałe jako uposażenie dochodów seminarium duchownego w Przemyślu. Załuże stając się częścią tzw. klucza łukawieckiego liczącego kilka wsi ( Łukawiec, Bihale, Szczutków i Załuże) wchodzącego w skład dóbr stołowych biskupów przemyskich, w rękach których pozostaje do końca lat 30-tych XX wieku. Na przestrzeni wieków wieś dość licznie zamieszkiwała ludność różnego pochodzenia i wyznania czyli Polacy, Rusini (Ukraińcy), Żydzi i niewielka społeczność niemiecka (ewangelicy). Według danych „ Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” wydanego w 1895 r.; Załuże liczyło do 1890 roku – 1059 osób, w tym 635 grekokatolików (unitów), 375 rzymskokatolików oraz 43 żydów. Do roku 1921 liczba ta wzrosła do 1200 mieszkańców (611 grekokatolików, 493 rzymskokatolików, 87 żydów oraz kilku ewangelików). Podczas I wojny światowej w czerwcu 1915 roku w okolicach wsi toczyły się walki o przełamanie pozycji rosyjskich pod Lubaczowem przez wojska niemieckie i austro-węgierskie, a także ponownie 27 grudnia 1918r. kiedy Lubaczów został zaatakowany przez wojska Ukraińskiej Halickiej Armii – teren walk objął również pobliskie Załuże. Okres II wojny światowej to kolejny, dramatyczny czas w historii wsi, która w okresie okupacji radzieckiej doświadczyła okrucieństwa sowieckich deportacji mieszkańców wsi na Syberię i do Kazachstanu, podczas których w kwietniu 1940 roku do ZSRR wysiedlono z Załuża rodzinę Osikowiczów , a dwa miesiące później w czerwcu ten sam los spotkał żydowską rodzinę Opisdorfów, których wywieziono do Kazachstanu. Tragizm kolejnej okupacji – tym razem niemieckiej to czerwiec 1941r. kiedy podczas pacyfikacji wsi żołnierze niemieckiego Wehrmachtu zamordowali 30 mieszkańców z przysiółków Czarne, Podłęże oraz kilku mieszkańców z pobliskiego Dachnowa. Dzisiaj pamiątką po tych tragicznych wydarzeniach jest pamiątkowa tablica w miejscowym kościele parafialnym w hołdzie pomordowanym oraz krzyż pamiątkowy ustawiony w przysiółku Czarne w 1950 r przez mieszkańców Załuża i pochodzącego z Brusna Stefana Czarnego. W 2016 r. krzyż został odnowiony dzięki staraniom samorządu gminy Lubaczów W miejscu obecnego gospodarstwa agroturystycznego rodziny Załuskich istniał niegdyś sięgający metryką XV wieku dwór wraz z folwarkiem, nieopodal którego usytuowany został w XIX wieku cmentarz parafialny obrządku greckokatolickiego z licznymi krzyżami kamieniarki bruśnieńskiej, z których najstarszy pochodzi z połowy XIX wieku. W 1994 r. teren obecnego cmentarza parafialnego decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków został wpisany do rejestru zabytków ówczesnego województwa przemyskiego.
